شهرستان کاشان با جمعيتی بالغ بر 400 هزار نفر و حدود 2100 هکتار وسعت؛ در 51درجه و 27 دقيقه طول شرقی و 33 درجه و 59 دقيقه عرض شمالی قرار دارد .
کاشان ازلحاظ آب وهوایی؛ متنوع و در اکثر فصول وایام سال برای سفر مناسب می باشد.
نواحی شمالی و شرقی کاشان را دشت کویر احاطه کرده ولی وجود آبادیها و شهرهایی چون قمصر، قهرود، جوشقان، نياسر، برزک، کله، ارمک، رهق، ازناوه،اردهال، استرک و ... و دهها آبادی خوش آب و هوای دیگر در دامنه ها و ارتفاعات کرکس با مناظر زیبای طبيعی و آب و هوای یيلاقی و کوهستانی در انتظار مسافران و ميهمانان شهر تاریخی کاشان است.
کاشان از شهرهای استان اصفهان و درشمال استان واقع شده است و دارای 3بخش و 67 روستا می باشد .فاصله این شهر تا تهران 230 کيلومتر،تا قم 95 کيلومتر و تا اصفهان 210 کيلومتر می باشد .کاشان،با قرار داشتن بر روی زنجيره بزرگ راههای کشور و واقع شدن بر سرراه اصلی ارتباطی شهرها و استانهای شرقی و شمالی و غربی کشور، با شهرها و استانهای مرکزی، جنوب و جنوب شرقی؛ دارای موقعيت ممتازی می باشد.
کشاورزی
منطقه کاشان از ویژگيهای کشاورزی مهمی برخوردار است، به طوری که قسمت عمده زمينهای اطراف کاشان زیر کشت پنبه و غله است وهمچنين انواع ميوه ها از قبيل انار، انجير، انگور، گوجه درختی، هندوانه، طالبی، چغندر، هویج، شلغم و نيز انواع سبزیجات و صيفی جات از جمله محصولات کشاورزی منطقه کاشان است .از جمله پرورش درختان گل و گياهان داروئی جهت تهيه گلاب و عرقيات گياهی درمنطقه از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
صنعت
از نظر صنایع اخيرا کاشان توسعه مناسبی یافته است و می توان از صنایعی مانند فرش ماشينی، ریسندگی، بافندگی، چینی سازی، ملامين، کاشی سازی،ابزارآلات صنعتی و دهها واحد صنعتی پيشرفته دیگر نام برد که کاشان را به یکی از مهمترین قطبهای صنعتی کشور تبدیل کرده است .تعداد واحدهای توليدی فعال در این شهرستان متجاوز از 350 واحد می باشد.
صنایع دستی
در این زمينه کاشان از دیرباز زبانزد و مشهور بوده است ولی با رشد فناوری ماشينی درصنایع، بعضی از صنایع دستی به فراموشی سپرده شده است.در روزگاران گذشته صنایعی مانند قالی بافی، شعربافی، زری بافی، مسگری،کاشيگری، سفالگری، ابریشم بافی، مخمل بافی، زیلو بافی و ...در کارگاههای کوچک رواج داشته است که با مرور زمان و همراه با تحولات اقتصادی - اجتماعی ، یابعضی ازآن صنایع مثل مسگری و شعربافی، سفالگری، ابریشم بافی به کلی به دیارفراموشی سپرده شده ویا بعضی از آنها مانند مخمل بافی، پارچه بافی، کاشيگری،قالی بافی در مجموعه های صنعتی بزرگ توليد می شود؛ ولی نه با آن ظرافت وهنرآفرینی که محصولات صنایع دستی برخوردار بودند.
معدن
درمنطقه کاشان معادنی نظير مس، آهن، سولفات باریم، زاج سبز، نمک طعام، سنگهای مرمر و تراورتن به چشم می خورد که بعضی از این معادن مورد توجه ودارای اهميت خاصی در کشورمی باشد.
محوطه باستانی سیلک
محوطه باستانی سیلک در 3 کیلومتری جنوب غربی کاشان و در سمت راست خیابان امیر کبیر واقع شده است که شامل دو تپّه شمالی و جنوبی ، به فاصله 600 متری از هم و دو گورستان با مشخّصۀ « الف » و « ب » می باشد.چکیدۀ نتایج به دست آمده از کاوشهای هیئت فرانسوی به سرپرستی « رومن گیرشمنن » در دو مرحله و هیئت ایرانی به سرپرستی دکتر « صادق ملک شهمیرزادی » ، محوطه باستانی سیلک به شش دوره فرهنگی متمایز از هم مشخص نموده اند.
مجموعه باغ تاریخی موزه فین
باغ موزه فین که در سال 1390 شمسی به ثبت جهانی رسیده در 6 کیلومتری جنوب کاشان و در مجاورت چشمه سلیمانیه به مساحت 23700 متر مربع نزدیک به 5/2 هکتار درانتهای خیابان امیرکبیر واقع شده است. این مجموعه شامل: سردر ، برج و بارو ، شترگلوی صفوی ،شترگلوی قاجاری، بنای کریم خانی، اتاق شاه نشین ،حمام کوچک و حمام سلطنتی و موزه می باشد.
قدمت اولیه باغ فین را به اردشیر بابکان نسبت میدهند. می گویند هنگامی که یعقوب لیث در سال 265 ه.ق همراه لشکر عرب از بیابان های مرکزی ایران عبور می کردند، در ناحیه کویری و گرم و خشک، چشمۀ جوشان سلیمانیه و باغ آباد فین را مشاهده کرد که موجب تعجّب و ناباوری او بود. از زمانهای بسیار کهن ، در پایین دست چشمه سلیمانیه باغی وجود داشته است که در اثر زلزله دردناک سال 982 ه.ق به کلی ویران گشته و به دستور شاه عبّاس اول صفوی که علاقه زیادی به کاشان داشته است باغ فعلی در قسمتهای از باغ معروف به «باغ کهنه» احداث می گردد.
در کتاب آثار «تاریخی شهرستان های کاشان و نطنز» آمده است: «احداث باغ فین را به پادشاهان آل بویه نسبت داده اند در عهد ایلخانان مغول نیز عمارات کهنۀ آن نوسازی و بر آبادانی آن افزوده شده است.»
این باغ مصفّا نمونه کاملی از باغات ایرانی و نمونه ای از کاخ های دوره صفوی باید دانست که در دوره های زندیّه و قاجاریّه الحاقاتی بدان افزوده شده است.
هنگام ورود به باغ یک هشتی وجود دارد که از دو طرف به محوطه باغ راه دارد. بنای شترگلوی عبّاسی به دستور شاه عبّاس اوّل ساخته شده که در وسط باغ و در مقابل سردر بزرگ واقع شده است ، که در جلو آن حوض وسیعی دیده می شود و در پشت این بنا نیز حوضچه ای قرار دارد که از کف آن آب به صورت چشمه ای فوران می کند. در زمان کریم خان زند و به دستور او عمارت کریم خانی در ضلع جنوبی باغ ساخته شد. زلزله سال 1192 ه.ق کاشان که مهیب ترین زلزله تاریخ کاشان محسوب می شود ، دگر بار این باغ را به ویرانه ای تبدیل کرد ، امّا با روی کار آمدن سلسله قاجاریّه باغ فین رو به آبادانی گذاشت و به دستور فتحعلی شاه مبنی بر مرمت و بازسازی عمارات آن باغ رونقی دوباره گرفت . به دستور وی شترگلوی فتحعلی شاهی در جنوب باغ ساخته شد و بر دیوار های آن مناظر نقّاشی شده بسیار زیبا ، همچنین کتیبه ای زیبا و گچی به خط نستعلیق محمد تقی حسینی کاشانی از خوشنویسان اوایل قاجار دیده می شود.
باغ تاریخی فین در دوران های صفویّه و قاجاریّه از رونق و شکوفایی و آبادانی زیادی برخوردار بود لیکن با آغاز انقلاب مشروطه و فراگیری هرج و مرج در سراسر ایران و شورش و طغیان نایبیان در منطقه کاشان ، آبادانی این باغ نیز به رکود گرایید و اشیاء داخل باغ به غارت و چپاول رفت ، تا اینکه با تلاش و کوشش دوست داران فرهنگ و تمدن و حفظ آثار تاریخی این مجموعه در سال 1314 به ثبت ملی رسید و دگر بار به شکوفایی رسید. موزه ملی کاشان در سمت غرب باغ فین کاشان احداث گردید. و در نظام جمهوری اسلامی ایران به ثبت جهانی نائل آمد.
نکتۀ جالب توجّهی که نظر بسیاری از متخصصان و مهندسان معماری و هنر را به خود جلب نموده است نحوه تنظیم فوران فوّاره های خیابانهای باغ فین است که بدون پمپاژ الکتریکی از تمام این فوّاره ها آب به یک اندازه عروج می کند در حالیکه باید فوّاره های نزدیک به منبع با فوران بیشتری روبرو تا فوّاره های انتهای مسیر باشند. اختراع و ابداع و مهندسی این آب نماها را به غیاث الدّین جمشید کاشانی ریاضی دان بزرگ کاشان در قرن نهم هجری نسبت میدهند و گروهی نیز به شیخ بهایی منتسب می نمایند.
خانه های تاریخی
از جاذبه های گردشگری و توریستی کاشان خانه های تاریخی و قدیمی است که شگفتی و تعجب هر گردشگری را با دیدن آن همه هنر و زیبایی بر می انگیزد.
این خانه ها علاوه بر معماری تحسین برانگیز آن ، دارای ویژگیهای خاصی نیز میباشد که بر آمده از اعتقادات مذهبی و باورهای دینی و همچنین فرهنگ مردم این دیار می باشدکه بر معماری این خانه ها تأثیر بسزایی گذاشته است.
« توماس هربرت » جهانگرد انگلیسی که در زمان شاه عباس اول از کاشان دیدن کرده است در باره خانه های آن می گوید:
«خانه های شهر کاشان بزرگ و عالی و با نقش و نگارهای دلپذیری تزیین گشته است»
از ویژگیهای خانه های تاریخی کاشان می توان به این موارد اشاره نمود. رعایت حقوق رهگذران و مراجعه کنندگان ، رعایت حقوق همسایگان ، حفظ حریم اهل خانه از نگاه نامحرمان و بیگانگان ، رعایت خط آفتاب برای همسایگان ،
مساجد
از آثار تاریخی و دیدنی کاشان مساجد با شکوه و با عظمتی ست که بنا شده است . در کنار مساجد تاریخی کاشان مدارس علمیه واقع می باشد که عظمت و بزرگی دیدگاه اسلام را که عبادت در کنار علم معنی و مفهوم دارد را در اذهان تداعی می کنند.
تاریخی ترین مسجد، مسجد میرعماد و قدیمی ترین مناره در مسجد جامع و زیباترین گلدسته ها را در مسجد آقا بزرگ کاشان می توان دید.
امامزاده سلطانعلی بن امام محمّد باقر(ع)
این بقعه در 40 کیلومتری شمال غربی کاشان و در مسیر راه نراق قرار داشته و مدفن یکی از امامزادگان واجب التعظیم، حضرت سلطانعلی بن امام محمّد باقر(ع) نماینده خاص امام محمّد باقر (ع) در منطقه کاشان است. حضرت سلطانعلی (ع) سه سال را در کاشان به ترویج احکام و ارشاد مردم شیعه کاشان پرداخته تا این که در سال 117 ه.ق در منطقه ی باریکرسف به شهادت می رسند
آرامگاه شاعر و نقاش بزرگ معاصر، سهراب سپهری کاشانی در صحن فینی های آستان مقدس امامزاده سلطانعلی بن امام محمّد باقر (ع) قرار دارد.
مراسم سنّتی قالیشویان
سالروز شهادت امامزاده سلطانعلی در 17 مهر ماه جلالی است که آیین سنّتی ـ مذهبی قالی شویان همه ساله در دومین جمعه مهر ماه توسط مردم فینین و اهالی روستای خاوه و مردم کاشان و شهر و روستاهای اطراف برگزار می شود.
مراسم قالی شویان نمادی از تشیع جنازه آن شهید والا مقام و اعلام آمادگی برای جهاد و شهادت در راه آرمانها و اعتقادات مکتب حیات بخش اسلام است.
